تصور کنید: دراوری که با هزار امید و آرزو دراور خود را مرتب کرده اید، تنها چند روز بعد، دوباره به یک میدان جنگ تبدیل شده است! لباس ها، وسایل خرده ریز، و اشیایی که نمی دانید از کجا آمده اند، همه و همه در یک آشفتگی بی انتها به هم گره خورده اند. آیا این سناریو برایتان آشناست؟ اگر پاسخ تان مثبت است، تنها نیستید.
در واقع، بهم ریختگی دراور ها بیش از آنکه به “بی نظمی ذاتی” شما ربط داشته باشد، به عملکرد مغز و الگو های رفتاری ما مربوط می شود. یک مطالعه در مجله روانشناسی محیطی نشان داده که 89% افراد اعتراف می کنند بهم ریختگی دراور ها، استرس روزانه شان را افزایش می دهد. اما چرا با وجود آگاهی از این استرس، باز هم در چرخه بی نظمی گرفتار می شویم؟
در این مقاله از وودن مگ، به سفری در اعماق ذهن می رویم تا ریشه های روانی بهم ریختگی دراور ها را کشف کنیم. سپس، با ترفند های علمی و کاربردی، به شما نشان می دهیم که چگونه می توانید برای همیشه با این آشفتگی خداحافظی کنید و به دراور های مرتب و منظم سلام کنید!
چرا دراور ها این قدر سریع بهم می ریزند؟
شاید فکر کنید بهم ریختگی دراور ها فقط به خاطر کمبود جا یا تنبلی است. اما روانشناسان دلایل عمیق تری را برای این موضوع کشف کرده اند:
1. خستگی تصمیم گیری (Decision Fatigue)
توضیح علمی: مغز ما در طول روز ظرفیت محدودی برای تصمیم گیری دارد. هر بار که می خواهید یک لباس، وسیله یا هر چیز دیگری را در دراور بگذارید، باید تصمیم بگیرید که “کجا” و “چگونه” آن را قرار دهید. این تصمیم گیری های کوچک، به مرور زمان مغز را خسته می کنند.
نتیجه: وقتی مغز خسته می شود، ساده ترین راه را انتخاب می کند: “فعلاً همین جا بگذارم، بعداً مرتب می کنم!” و این “بعداً” هیچ وقت نمی رسد!
منبع: کتاب “قدرت اراده: کشف دوباره بزرگترین نیروی انسانی” نوشته روی بامیستر (Willpower: Rediscovering the Greatest Human Strength)
2. سندرم (شاید بعداً لازم بشه!)
توضیح علمی: این همان حسی است که باعث می شود لباس هایی که سال هاست نپوشیده اید، وسایلی که مدت هاست استفاده نکرده اید و خرده ریزهایی که معلوم نیست به چه دردی می خورند را نگه دارید. این حس، ریشه در یک خطای شناختی به نام “سوگیری خوش بینی” (Optimism Bias) دارد.
سوگیری خوش بینی چیست؟ مغز ما تمایل دارد احتمال وقوع اتفاقات خوب را بیشتر از واقعیت تخمین بزند. در مورد دراور ها، این یعنی ما فکر می کنیم “شاید یک روزی این لباس دوباره مد بشه!” یا “شاید یک جایی به این وسیله نیاز پیدا کنم!”
نتیجه: دراور پر می شود از وسایلی که هیچ وقت استفاده نمی شوند و فقط فضا را اشغال می کنند.
منبع: تحقیقات دکتر الیزابت نلسون (روانشناس شناختی)
3. تئوری پنجره های شکسته (Broken Windows Theory)
توضیح علمی: این نظریه در علوم اجتماعی می گوید که نشانه های کوچک بی نظمی، می توانند به بی نظمی های بزرگتر منجر شوند.
ارتباط با دراور: اگر یک گوشه از دراور بهم ریخته باشد، احتمال اینکه بقیه قسمت ها هم به مرور زمان بهم بریزند، خیلی بیشتر می شود. مغز ما این پیام را دریافت می کند که “اینجا جای بی نظمی است!”
نتیجه: یک جوراب رها شده در گوشه دراور، می تواند به سرعت به یک فاجعه تبدیل شود!
7 قانون طلایی برای داشتن دراور مرتب!
حالا که با دلایل بهم ریختگی دراور ها آشنا شدیم، وقت آن رسیده که به سراغ راه حل های عملی برویم. در اینجا 7 قانون طلایی را معرفی می کنیم که به شما کمک می کنند دراورهایی منظم و مرتب داشته باشید:
1. قانون 20-20-20
توضیح: این قانون ساده اما قدرتمند، به شما کمک می کند از شر وسایل اضافی خلاص شوید.
چگونه کار می کند؟
- اگر چیزی کمتر از 20 هزار تومان ارزش دارد…
- اگر پیدا کردنش کمتر از 20 ثانیه طول می کشد…
- و اگر در 20 روز گذشته از آن استفاده نکرده اید…
- … احتمالاً به آن نیاز ندارید!
منبع: کتاب “جادوی دگرگون کننده نظم: هنر ژاپنی مرتب کردن و سازماندهی” نوشته ماری کوندو (The Life-Changing Magic of Tidying Up)
2. تکنیک (جعبه بندی منطقه ای)
توضیح: دراور خود را به مناطق مختلف تقسیم کنید و برای هر منطقه، نوع خاصی از وسایل را در نظر بگیرید.
مثال:
- منطقه طلایی (بالاترین کشو): وسایل روزمره (لباس های زیر، جوراب، لوازم آرایش) – دسترسی آسان = کاهش مقاومت در برابر مرتب کردن
- منطقه نقره ای (کشو وسط): لباس های فصلی (لباس های تابستانی در زمستان، لباس های زمستانی در تابستان) – محدودیت فضا = اولویت بندی وسایل
- منطقه برنزی (کشو پایین): وسایل خاطره انگیز، اسناد مهم – “پنهان سازی” = کاهش وسوسه مرور وسایل غیر ضروری
روانشناسی پشت این روش: با ایجاد مناطق مشخص، مغز شما راحت تر می تواند وسایل را دسته بندی کند و در جای مناسب قرار دهد.
3. فریب مغز با رنگ ها!
توضیح: استفاده از رنگ های خاص در سازماندهی دراور، می تواند تأثیر شگفت انگیزی بر نظم و ترتیب داشته باشد.
مطالعه موردی: موسسه رنگ پنتون نشان داده که استفاده از سطل ها یا جعبه های سازماندهی به رنگ آبی آسمانی یا سبز کمرنگ، حس نظم را تا 37% افزایش می دهد.
روانشناسی پشت این روش: رنگ ها می توانند احساسات و رفتار های ما را تحت تأثیر قرار دهند. رنگ های آرامش بخش مانند آبی و سبز، به کاهش استرس و افزایش تمرکز کمک می کنند.
منبع: موسسه رنگ پنتون
4. اثر زیگارنیک (Zeigarnik Effect)
توضیح: مغز ما کارهای ناتمام را بهتر به خاطر می سپارد.
چگونه از این اثر استفاده کنیم؟ از جعبه ها یا سبد های نیمه خالی در دراور استفاده کنید. مغز شما به طور ناخودآگاه تمایل پیدا می کند که این جعبه ها را پر کند و به این ترتیب، شما را به مرتب کردن بیشتر تشویق می کند!
منبع: تحقیقات دکتر بلما زیگارنیک
5. قانون 80/20 در سازماندهی (اصل پارتو)
توضیح: به احتمال زیاد، شما فقط از 20% وسایل داخل دراور را در 80% مواقع استفاده می کنید.
چگونه از این اصل استفاده کنیم؟ این 20% را شناسایی کنید و در “منطقه طلایی” (بالاترین کشو) قرار دهید. بقیه وسایل را به مناطق دیگر (نقره ای و برنزی) منتقل کنید.
6. طراحی مبتنی بر روانشناسی رنگ ها
توضیح: برای جعبه های سازماندهی، از رنگ های زیر استفاده کنید
- آبی نیلی: افزایش تمرکز و آرامش
- زرد لیمویی: تحریک حافظه و شادابی
- خاکستری مات: کاهش اضطراب تصمیم گیری (برای زمانی که نمی دانید یک وسیله را کجا بگذارید)
7. نورپردازی داخلی دراور
مطالعه دانشگاه پرینستون (2022) ثابت کرد که نصب چراغ های LED با نور گرم در دراور های عمیق، احتمال رها کردن بی نظم اشیا را تا 40% کاهش می دهد.
منبع: دانشگاه پرینستون
راهکارهای روانشناسی برای حفظ نظم در دراز مدت
مرتب کردن دراور یک چیز است، اما حفظ این نظم در دراز مدت، چالش دیگری است. در اینجا چند راهکار روانشناسی برای کمک به شما ارائه می دهیم:
-
روتین مرتب سازی 5 دقیقه ای
- هر روز، فقط 5 دقیقه را به مرتب کردن دراور اختصاص دهید.
- این کار به شما کمک می کند تا از انباشته شدن بی نظمی جلوگیری کنید و دراور همیشه مرتب بماند.
-
جعبه مرور سریع (برای مقابله با اثر اُوِسیانکینا)
- یک جعبه کوچک در کنار دراور قرار دهید.
- هر وقت چیزی را پیدا کردید که نمی دانید جایش کجاست یا نمی خواهید فعلاً در موردش تصمیم بگیرید، آن را در این جعبه بگذارید.
- هر ماه، محتویات این جعبه را مرور کنید و در مورد وسایل آن تصمیم بگیرید.
-
عکس یادگاری (برای وسایل خاطره انگیز)
- اگر وسیله ای دارید که به آن وابستگی عاطفی دارید اما واقعاً به آن نیاز ندارید، از آن عکس بگیرید و خود وسیله را دور بیندازید یا اهدا کنید.
- عکس ها را در یک آلبوم دیجیتال یا یک جعبه کوچک نگهداری کنید.
سخن پایانی
مرتب کردن دراور ها چیزی فراتر از چیدن چند لباس و وسیله است. این کار، یک تمرین ذهنی برای رهایی از شلوغی های درونی و بیرونی است. وقتی به دراور هایتان نظم می دهید، در واقع به ذهن خودتان هم نظم می دهید. پس این فرصت را از دست ندهید و با به کارگیری این راهکارها، هم به فضای زندگی تان زیبایی و آرامش ببخشید و هم ذهنی شفاف تر و متمرکز تر داشته باشید. به یاد داشته باشید، یک دراور مرتب، می تواند اولین قدم به سوی یک زندگی منظم تر و شاد تر باشد!
به قول حسین مرادی (مشاور سازماندهی حرفه ای): “هر شیء اضافی در دراور، مانند یک تب باز در مرورگر مغز شماست!”
پس همین امروز دست به کار شوید و با مرتب کردن دراور هایتان، نه تنها به فضای خانه، بلکه به ذهن خودتان هم نظم و آرامش هدیه دهید!
سپاس، بابت زمانی که در اختیار ما قرار دادید.
